Pola morficzne - samouczek natury - recenzja książki Nowa biologia

Obserwacja natury poza tym, że jest niezwykle przyjemna, może dostarczyć zagadek na pograniczu nauki i metafizyki. Co sprawia, że owady potrafią działać jak jeden organizm, budując skomplikowane budowle? Dlaczego ryby w ławicy, podczas ataku drapieżnika podejmują dokładnie te same decyzje w ułamkach sekund? Jak się komunikują?

Nowa nauka, a w zasadzie nie taka nowa, bo około stuletnia, zajmuje się eksplorowaniem tematu pól informacyjnych, które odpowiadają za dziedziczenie informacji w ramach jednego gatunku. Jest to alternatywa dla mechanistycznego pojmowania świata, a w swoich założeniach opiera się na doniesieniach biologii, fizyki kwantowej i innych nauk przyrodniczych.

Pola morficzne i rezonans morficzny

Na czym polega zjawisko pól morficznych? Rupert Sheldrake, biolog i obecnie chyba najbardziej znany badacz tematu, w swoich książkach prowadzi czytelnika przez meandry wielu teorii, hipotez, badań i obserwacji.

W telegraficznym skrócie – pola morficzne to pola informacji. Zawierają wbudowaną pamięć podtrzymywaną przez rezonans morficzny. Mają swoją historię, rozwijają się w ramach rozwoju danej grupy. Istnieją pola organizacji zachowań zwierząt i ludzi, gatunków, społeczeństw, kultur.

Samouczek Matki Natury

Takie spojrzenie zakłada, że natura w pewnym sensie gromadzi wiedzę w przestrzeni fizycznych pól, dzięki czemu nowi reprezentanci mogą korzystać z tych zasobów poprzez przynależność do danej grupy. Istnieją też pola społeczne i behawioralne, dzięki czemu np. zwierzęta mają możliwość komunikowania się, korzystania z wcześniej wyuczonych umiejętności, współpracy.

Sheldrake od lat zajmuje się tematem morfogenezy, rezonansu morficznego i pól morficznych. Jego odkrycia są tak przełomowe, jak kontrowersyjne. Bo jak ostatecznie udowodnić istnienie pól posiadających pamięć i organizujących wszelkie grupy organizmów na Ziemi? Jego hipotezy są jednak niezwykle ciekawe a książki dociekliwe. Analizuje w nich temat pól z każdej możliwej strony – od genów, analizę zachowań zwierząt do dziedziczenia informacji przez grupy ludzi.

Pola morficzne społeczeństw

W ujęciu Sheldake'a pola morficzne wytwarzane są nie tylko poprzez przynależność do gatunku biologicznego. Posiadają je również grupy społeczne – państwa, plemiona, grupy zawodowe. Społeczeństwo jest traktowane jak organizm, który posiada własne cele rozwojowe, hierarchię, historię, rytuały.

Badacz uważa, że to właśnie społeczne i kulturowe pola morficzne zarządzają wzorami zachowań w danej grupie.

„Pola morficzne kształtują role społeczne, jakie ludzie pełnią – role sekretarek, bramkarzy, szefów, robotników itd., a rezonans morficzny zachodzący z tymi, którzy odgrywali te role wcześniej, stabilizuje te pola. Podobnie wzory związków i zależności między rolami społecznymi, na przykład między rodzicami i dziećmi, są kształtowane przez pola morficzne danej jednostki społecznej, w tym przypadku rodziny, a rezonans morficzny z przeszłością tej grupy i z mniej lub bardziej podobnymi grupami utrzymuje je i stabilizuje.”

Nieświadomość zbiorowa a rezonans morficzny

Za pierwowzór społecznych i kulturowych pól morficznych można uznać odkrycia Carla Gustava Junga. Wysnuł on przełomową koncepcję nieświadomości zbiorowej. Zakłada ona, że istnieje pamięć zbiorowa, która przejawia się poprzez mityczne archetypy i jest charakterystyczna dla całej ludzkości. Przejawia się choćby w snach czy mitologiach różnych kultur.

Dzięki istnieniu tej struktury w ludzkiej psychice, jednostki mogą w pewnym sensie dostroić swoje zachowania, sposób myślenia i reagowania do szerszego kontekstu grupy, w której żyją.

Koncepcja rezonansu morficznego jest spójna z założeniami przyjętymi przez Junga. Zakłada, że wszystkie grupy kulturowe, różniące się od siebie w pewnych kwestiach mają wspólny korzeń w pierwotnej grupie, która na przestrzeni lat zaczęła się różnicować i ewoluować.

Praktyczne zastosowanie pól morficznych

Niezależnie od tego, jak mocno świat nauki podzielony jest w kwestii uznania pól morficznych i morfogenetycznych, istnieje wielu naukowców i terapeutów, którzy odnoszą się w swoich pracach do tego tematu. Choćby psychiatra – David R. Hawkins, teolog i terapeuta Bert Hellinger, prof. psychologii i psychoterapeuta Franz Ruppert.

Możliwość eksploracji pola morficznego rodziny daje dostęp do tematu transmisji traumy czy przekazu międzypokoleniowego, co uznawane jest coraz szerzej również w świecie psychoterapii systemowej.  

Anna Szulc-Rudzińska - psycholog, psychoterapeutka

Więcej o rezonansie morficznym przeczytasz w książce:

NOWA BIOLOGIA
Rezonans morficzny i ukryty porządek

Rupert Sheldrake

Książki o tej doniosłości i elegancji ukazują się rzadko. Ci, którzy czytają niniejsze wydanie Nowej biologii mogą to uczynić z satysfakcją oglądania historii nauki w procesie jej tworzenia. Rupert Sheldrake - znany brytyjski biolog pokazuje, opierając się na licznych badaniach, zupełnie nową wizję funkcjonowania świata. Do niedawna wielu uczonych wierzyło, że biologia molekularna jest na progu ujawnienia tajemnic życia, szokiem było więc odkrycie, że ...